• Genel Boşanma Sebepleri
    • Evlilik birliğinin sarsılması
    • Anlaşmalı boşanma
    • Eylemli ayrılık sebebiyle boşanma
  • Özel Boşanma Sebepleri
    • Zina
    • Hayata kast
    • Pek kötü muamele veya onur kırıcı davranış
    • Suç işleme
    • Haysiyetsiz hayat sürme
    • Terk
    • Akıl hastalığı

ZİNA SEBEBİYLE BOŞANMA

TMK md.161 de düzenlenmiştir. Eşlerden birinin zina etmesi sonucunda diğer eş tarafından açılır. Davanın açılabilmesi için, geçerli bir evlilik, cinsel ilişki ve kusur koşullarının mevcut olması gereklidir.
Zinayı öğrenen eş, öğrenmeden itibaren 6 aylık süre içinde bu zinaya dayalı boşanma davasını açmalıdır. Yasa, her halde zina eyleminin üzerinden beş yıl geçmekle dava düşer demekle bu süreyi 5 yılla sınırlandırmıştır. Af ile dava hakkı düşer.
Zina, evlilik birliğinde ki sadakat yükümlülüğünün en ağır şekilde ihlalidir.
Zinayı iddia eden bunu ispatlamak zorundadır. Zina her türlü kanıtla ispat edilebilir. Zina mutlak boşanma sebebidir.

HAYATA KAST, PEK KÖTÜ VE ONUR KIRICI DAVRANIŞ SEBEBİYLE BOŞANMA

TMK md.162 de düzenlenmiştir. Hayata kast, karı veya kocadan birinin diğer eşi öldürmek amacıyla yaptığı eylemlerdir.
Pek kötü muamele veya onur kırıcı davranışlar; zulüm, cinsel ilişkide pek fazla ileri gitmek, işkence, ağır eziyet, aç bırakmak, acımasızca dövmek, ağır hakaret vs.
Pek kötü muamelenin, eşe ıstırap veren ve onun sağlığını bozacak ağırlıkta olması gerekir.
Davaya hakkı olan eşin boşanma sebebini öğrenmesinden başlayarak altı ay ve her halde bu sebebin doğumunun üzerinden beş yıl geçmekle dava hakkı düşer. Affeden tarafın dava hakkı yoktur.

SUÇ İŞLEME VE HAYSİYETSİZ HAYAT SÜRME SEBEBİYLE BOŞANMA

TMK md.163 de düzenlenmiştir. Eşlerden biri, küçük düşürücü bir suç işler ve bu sebeplerden dolayı onunla birlikte yaşaması diğer eşten beklenemezse, diğer eş her zaman boşanma davası açabilir. İşlenen suçtan dolayı ortak hayatın çekilmez hale gelip gelmediği araştırılmalıdır. Evlendikten sonra suçun işlenmesi şarttır.
Haysiyetsiz hayat sürmek kavramı kişilerin, kültürel değerleri, gelenekleri ve sosyo ekonomik durumları karşısında farklılıklar arz edebilir, yani takdiri bir kavramdır. Mesela; kumarbazlık, ayyaşlık, homoseksüellik, uyuşturucu bağımlısı olmak vs. Bu durumda da, ortak hayatın çekilmez hale gelip gelmediği araştırılmalıdır.

TERK SEBEBİYLE BOŞANMA

TMK md.164 de düzenlenmiştir. Eşlerden biri, evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemek maksadıyla diğerini terk ettiği veya haklı bir sebep olmadan ortak konuta dönmediği takdirde ayrılık, en az altı ay sürmüş ve bu durum devam etmekte ve istem üzerine hâkim tarafından yapılan ihtar sonuçsuz kalmış ise; terk edilen eş, boşanma davası açabilir. Diğerini ortak konutu terk etmeye zorlayan veya haklı bir sebep olmaksızın ortak konuta dönmesini engelleyen eş de terk etmiş sayılır.
Davaya hakkı olan eşin istemi üzerine hâkim, esası incelemeden yapacağı ihtarda terk eden eşe iki ay içinde ortak konuta dönmesi gerektiği ve dönmemesi hâlinde doğacak sonuçlar hakkında uyarıda bulunur. Bu ihtar gerektiğinde ilân yoluyla yapılır. Ancak, boşanma davası açmak için belirli sürenin dördüncü ayı bitmedikçe ihtar isteminde bulunulamaz ve ihtardan sonra iki ay geçmedikçe dava açılamaz.

Ortak konutu terk etmeye zorlayan ve haklı bir sebep olmaksızın ortak konuta dönmesini engelleyen eş de terk etmiş sayılır.
Terk sebebiyle boşanma davası açılabilmesi için terk edilen eşin Aile Mahkemesi hakimine başvurarak terk halindeki eşin eve dönmesi için ihtarda bulunmasını istemesi gereklidir.
Birlikte yaşamaya ara verme kararı alınmamış olmalıdır. Ayrı bir boşanma davası veya ayrılık davası bulunmamalıdır.

AKIL HASTALIĞI SEBEBİYLE BOŞANMA

TMK md.165 de düzenlenmiştir. Akıl hastalığı sebebiyle boşanma davası açılabilmesi için; eşlerden birinin akıl hastalığına yakalanmış olması, bu durumun ortak hayatı çekilmez hale getirmesi ve hastalığın iyileşemez durumda olması gerekir.
Akıl hastalığı nedeniyle boşanma davası her zaman açılabilir.

EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI SEBEBİYLE BOŞANMA

TMK md.166 de düzenlenmiştir. Genel boşanma sebebidir.
Bu nedene dayalı olarak boşanma davası açılabilmesi için evlilik birliğinin temelinden sarsılması ve ortak yaşamın çekilmez hale gelmesi gerekir.
Boşanmaya karar verilmesi için eşler arasında ortaya çıkan sorunun evlilik birliğine etkisi araştırılır. Eşlerin yaşama biçimleri, olaylara bakış açıları, sosyo-ekonomik ve kültürel durumları dikkate alınır.
Mesela; davalının kumar oynaması diğer eş tarafından çekilebilir bir durumda ise boşanma davası reddedilir.
Davacının kusuru daha ağır ise, davalının açılan davaya itiraz hakkı vardır. Bununla birlikte itiraz, hakkın kötüye kullanılması niteliğinde ise ve evlilik birliğinin devamında davalı ve çocuklar bakımından korunmaya değer bir yarar kalmamışsa boşanmaya karar verilebilir.

Boşanma konusu davranışları ana başlık altında sıralamak gerekirse;
  • Duygusal şiddet
  • Sosyal şiddet
  • Ekonomik şiddet
  • Cinsel şiddet
  • Görsel şiddet
  • Fiziksel şiddet

EYLEMLİ AYRILIK NEDENİ İLE BOŞANMA

TMK md.166/4’de düzenlenmiştir. Genel ve mutlak boşanma sebebidir.
Boşanma sebeplerinden herhangi biriyle açılmış bulunan davanın reddine karar verilmesi ve bu kararın kesinleştiği tarihten itibaren başlayarak 3 yıl geçmesi halinde, her ne sebeple olursa olsun ortak hayat yeniden kurulamamışsa evlilik birliği temelden sarsılmış sayılır ve eşlerden birinin istemi üzerine boşanmaya karar verilir.
Eylemli ayrılık davasında ispat yükü davacıya aittir ve mutlaka ortak hayatın yeniden kurulmadığını hiçbir şüpheye yer vermeyecek şekilde ispatlamalıdır.